هسته زمین نشتی دارد! - فیس راز

یک تیم از زمین شیمی دان ها (geochemists) از موسسه اقیانوس شناسی وودز هول و موسسه فناوری کالیفرنیا، با استفاده از نتایج تحلیل قبلی جریان های گدازه ای اکنون بیش از همواره اطمینان دارند که هلیوم گیر افتاده در هسته سیاره زمین در زمان شکل گیری این سیاره، اکنون در حال راه یافتن به سطح زمین است.

هلیوم از عناصری نیست که به آسانی با عناصر دیگر ترکیب گردد. این گاز بسیار سبک و غیرواکنش پذیر است و نمی توان از پراکنده شدن آن به وسیله صخره ها و وارد شدن آن به اتمسفر و فضا جلوگیری کرد.

این ویژگی موجب شده هلیوم به یک عنصر بسیار کمیاب روی سیاره زمین تبدیل گردد. با این حال اینکه چه میزانی از این عنصر در اعماق زمین محبوس است، یکی از بزرگترین مجهولات در زمین شناسی است.

• اولین زن فضانورد امارات در حال آماده شدن برای سفر به فضا/ عکس

• حرکت دنباله دار غول پیکر شیطان به سمت زمین / عکس

• شکل گیری اقیانوسی تازه که آفریقا را نصف می نماید!/ عکس

بعد از حدود 4.6 میلیارد سال از خروج گدازه ها، بخش زیادی از هلیومی که سیاره زمین در زمان شکل گیری خود بلعیده بود باید تا به امروز خارج شده باشد. از این رو هرگونه رد و اثر نسبتا تازه ای از این گاز در سنگ های آتش فشانی باید از منبعی باشد که تا کنون هلیوم خود را به سطح زمین نفرستاده است یا از یک منبع و مخزن با نشت آهسته باشد.

گدازه های بازالتی (Basaltic) در جزیره بافین کانادا حاوی یکی از بالاترین نسبت های هلیوم -3 نسبت به ایزوتوپ سنگین تر هلیوم-4 است. برای زمین شناسان، چنین ترکیبی حاکی از این است که حضور این گاز ناشی از آلودگی اتمسفر نیست، بلکه نشانه ای از یک منشاء عمیق تر و باستانی تر است.

چندین سال پیش، فارست هورتون زمین شیمی دان موسسه اقیانوس شناسی وودز هول در نمونه های الیوین (olivine) جمع آوری شده از میدان های گدازه ای بافین، نسبت هلیومی تا حد 50 برابر سطح یافت شده اتمسفر پیدا کرد. این تراکم بالای هلیوم-3 بعلاوه در گدازه های جمع آوری شده از ایسلند هم موجود بود.

هورتون و تیم تحقیقاتی او بدون منتفی دانستن احتمال یک رویداد تصادفی در این خصوص، به این فکر افتادند که ممکن است هر دو کانون یافت شده هلیوم خود را از یک منبع باستانی دریافت نموده باشند.

اکنون به نظر می رسد حدس و گمان آنها ممکن است درست باشد. تازه ترین تحلیل آنها از جمله مجموعه ای از الیوین جمع آوری شده از ده ها سایت سرپوشیده در سرتاسر بافین و جزایر پیرامونی آن موجب یافتن بالاترین نسبت هلیوم 3 به هلیوم 4 شده که تا کنون در صخره های آتش فشانی یافت شده و 70 برابر میزان یافت شده در اتمسفر است. مقدار گیری نسبت گاز نئون نیز با شرایط زمین در میلیاردها سال پیش مطابقت دارد.

ردگیری و دنبال کردن رد هلیوم و نئون تا هسته زمین آن طور که در ابتدا ممکن است به نظر برسد، چشمگیر (wild) نباشد. شبیه سازی های صورت گرفته در باره ترمودینامک، فشار و ترکیبات داخل زمین حاکی از وجود چنین گازهایی است. هسته مرکزی زمین که در پشت هزاران کیلومتر صخره های متراکم و داغ پنهان شده است، بسیار غیر قابل دسترس است و تنها ابزار ما برای مطالعه آن، گوش دادن دقیق به چگونگی طنین زمین در زیر پوسته زمین است. اگر هسته زمین نشتی داشته باشد ممکن است دانشمندان یک راه دیگر برای مطالعه فرایندهای آن داشته باشند و چیزهای تازهی درباره نحوه شکل گیری سیاراتی مانند زمین یاد بگیرند.

5858